In de eerste helft van 2021 is de fraude die gepleegd wordt met creditcards ongeveer gehalveerd ten opzichte van 2020. Deels door extra beveiligingsmaatregelen, maar ook gewoon omdat er door corona minder fysieke betalingen plaatsvonden. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).

Dit betekent niet dat er in totaal ook minder digitale fraude gepleegd is. Integendeel: vooral door een flinke toename in bankhelpdeskfraude (ook wel spoofing genoemd) is de totale schade door digitale fraude juist flink gestegen. Mede omdat deze schade vooral door de banken gedragen wordt, willen banken intensiever samenwerken met de overheid en andere betrokken partijen om deze vorm van fraude tegen te gaan.

Schade door spoofing neemt sterk toe

De schade door fraude met creditcards (halveerde tot ongeveer een miljoen euro) en betaalpassen (daalde met 68% naar 940.000 euro) nam dus sterk af. De schade door het ook al jaren zeer populaire phishing bleef met 6,1 miljoen ongeveer gelijk. De stijging van de totale schade werd vooral veroorzaakt doordat criminelen veel meer ingezet hebben op spoofing (bankhelpdeskfraude).

Bij spoofing bellen criminelen klanten van een bank en doen ze zich daarbij voor als medewerkers van die bank. Als de klant het telefoonnummer checkt, ziet de klant het echte telefoonnummer van de bank. De klant denkt dan te maken te hebben met zijn echte bank. De oplichters maken de klant vervolgens wijs dat er vreemde dingen gebeuren op zijn of haar rekening en dat ze er verstandig aan doen om het geld "voor de zekerheid" over te boeken naar een andere rekening. Deze rekening is echter niet van de betreffende bank maar behoort de oplichters toe.

Integrale aanpak

De schade die door de klant door digitale fraude wordt geleden, wordt op dit moment vaak nog vergoed door de banken. Dit omdat ze het belangrijk vinden dat er vertrouwen blijft bestaan in het bankwezen. Maar duidelijk is dat er meer gedaan moet worden om digitale fraude tegen te gaan. Deels door consumenten er beter op te wijzen, deels door het criminelen technisch gezien moeilijker te maken om deze fraude te plegen. Omdat banken dit niet alleen kunnen, vraagt de NVB om een integrale aanpak van banken, overheid en andere betrokken partijen zoals telecombedrijven en big tech bedrijven.